7 Kasım 2020 tarihli 31297 sayılı resmi gazetede yayınlanan BAZI TEKSTİL, KONFEKSİYON VE DERİ ÜRÜNLERİNİN DENETİMİNE İLİŞKİN TEBLİĞ (ÜRÜN GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ: 2021/18),kısa bir süre sonra 30 Aralık 2020 tarihli 31350 sayılı resmi gazetede yayınlanan BAZI TEKSTİL, KONFEKSİYON VE DERİ ÜRÜNLERİNİN DENETİMİNE İLİŞKİN TEBLİĞ (ÜRÜN GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ: 2021/18)’DE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ (ÜRÜN GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ: 2021/26) ile uygulamaları kolaylaştıracak bazı değişiklikler yapıldı.
İlgili tebliğide GTİP kodları verilen ve Gümrük Tarife Pozisyonunda yer kaplaması adıyla geçen ürünlerde Azo Boyar Madde testi zorunluluğu getirilmiştir. Türlü elyaf kompozisyonuna sahip her türden halı, kilim vb. ürünler renk çeşitliliğine göre test edilip, uygun raporlandıktan sonra, test raporları TAREKS başvurusu sırasında yüklenecek evraklar arasında yer alır.
Çeşitli motiflere sahip halılar, mümkün olduğunca, üst kısımlardan kesilerek, renkleri ayrı ayrı Azo Boyar Madde işlemine alınır. Mümkün olduğu durumlarda, örneğin dokuma kilimlerde, her iplik tek tek sökülerek farklı renkteki iplikler birbirinden ayrılarak Azo Boyar Madde testine alınır.
Azo Boyar Madde testinin sonuçlarının uygunluğu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığından, 23 Haziran 2017 Tarih ve 30105 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan KİMYASALLARIN KAYDI, DEĞERLENDİRİLMESİ, İZNİ VE KISITLANMASI HAKKINDA YÖNETMELİK ile belilrlenir. Bu yönetmelikte EK-17A’da azo boyar maddeler kısıtlı kimyasallar olarak listelenmiştir ve limiti kg başına 30 mg’dır. (30ppm)
Halı, Kilim vb, ürünlerinizi İthalat öncesinde, üreticiden numune miktarında temin edip Yalın Analiz Laboratuvarımıza test ettirmeniz, gümrükleme sırasında karşınıza çıkabilecek riskleri minimize eder. Uygunluğundan emin olduğunuz ürünü ithal eder ve T.C. Ticaret Bakanlığı TAREKS başvurusu sırasında sunduğunuz uygun test raporu sayesinde ürünlerinizi ayrıca gözetim ya da test işlemine alınmadan gümrüklemesini yapabilirsiniz.
Tüm farklı elyaf içeriğindeki yer kaplamalarının test edilmesi gibi, deri ürünlerin yer kaplaması olarak kullanıldığı durumlarda da Azo Boyar Madde testi deri kısımlara da aşağıda verilen Derilerde Azo Boyar Madde Tayini testleri ile gerçekleştirilir.
Test işlemlerinde analizi edilecek moleküller ve CAS numaraları aşağıda verilmiştir. Toplamda 22 yasaklı Azo Boyar Madde listelenmiştir.
Azo Boyar Madde test yöntemlerinin standart metotları aşağıdaki gibidir.
- TS EN ISO 14362-1 - Tekstil - Azo boyar maddelerden türetilen belirli aromatik aminlerin tayini için yöntemler - Bölüm 1: Liflerde ekstraksiyon yapılarak ve yapılmadan elde edilebilen belirli azo boyar maddelerin kullanımının tespiti
- TS EN ISO 14362-3 - Tekstil - Azo boyar maddelerden türetilen belirli aromatik aminlerin tayini için yöntemler - Bölüm 3: 4-aminoazobenzen açığa çıkarabilen belirli azo boyar maddelerin kullanımının tespiti
- TS EN ISO 17234-1 - Deri - Boyalı derilerde bazı azo boyar maddelerinin tayini için kimyasal deneyler - Bölüm 1:Azo boyar maddelerden elde edilen aromatik aminler için tayin
- TS EN ISO 17234-2 Deri - Boyalı derilerde belirli azo boyar maddelerin tayini için kimyasal deneyler - Bölüm 2: 4-aminoazobenzen tayini
Yasaklı aminler listesi şöyledir;
SIRA NO REFERANS STANDART CAS NO
1 4-Aminobiphenyl 92-67-1
2 Benzidine 92-87-5
3 4-chloro-o-toluidine 95-69-2
4 2-naphthlamin 91-59-8
5 o-aminoazotoluene 97-56-3
6 2-amino-4-nitro toluene 99-55-8
7 4-Chloroaniline 106-47-8
8 2,4-diaminoanisole 615-05-4
9 4,4-diaminodiphenylmethane 101-77-9
10 3,3-Dichlorobenzidine 91-94-1
11 3,3-Dimethoxybenzidine 119-90-4
12 3,3-Dimethylbenzidine 119-93-7
13 4,4-methylenedi-o-toluidine 838-88-0
14 p-cresidine 120-71-8
15 4,4-Methylene-bis(2-chloraniline) 101-14-4
16 4,4-oxydianiline 101-80-4
17 4-thiodianiline 139-65-1
18 o-toluidine 95-53-4
19 2,4-toluendiamine 95-80-7
20 2,4,5-Trimethylaniline 137-17-7
21 o-Anisidine 90-04-0
22 4-aminoazobenzene 60-09-3
